Chamroeun Chann werkt bijna 5 jaar als klinisch psycholoog bij FACT Den Bosch Noord-West, is zorgmodelleider FACT en covoorzitter van het dagelijks bestuur van de vakgroep gedragswetenschappers. Zijn loopbaan bij Reinier van Arkel startte in 2013 op een bijzondere manier. Hij solliciteerde naar een opleidingsplaats als klinisch psycholoog, maar werd afgewezen. Omdat het gesprek met de leden van de sollicitatiecommissie, de daarin getoonde persoonlijke interesse én het gegeven dat veel medewerkers bij Reinier van Arkel zich verder ontwikkelen hem zo aanspraken, besloot hij toch bij Reinier van Arkel te gaan werken.

Pijlers van de zorg van FACT zijn het voorkomen van verergering van klachten, stabiliseren, voorkomen van overlast, zingeving en herstel van rollen. “Al spreek ik liever over het behandelen en begeleiden bij hersteltrajecten die zijn vastgelopen. Het is onze uitdaging om dat herstel weer op gang te brengen door te onderzoeken hoe we mensen kunnen bekrachtigen door samen stil te staan bij vragen als ‘wat heb je geleerd’ en ‘wat heb je nodig’. Deze visie van het FACT is in die zin misschien wel een voorloper van hoe we vandaag de dag zorgbreed uitgaan van positieve gezondheid en herstelondersteunende netwerkzorg.”

Zijn drive schrijft hij toe aan zijn eigen achtergrond. “In mijn persoonlijk leven heb ik zelf ervaren wat verandering kan betekenen. Het is daarom dat ik me ervan bewust ben dat op het juiste moment kansen zien en aangeboden krijgen, een keerpunt in het leven kan vormen. Mijn ouders zijn, vanwege het regime van de Rode Khmer, vanuit Cambodja naar Thailand gevlucht waar ik ben geboren. Waren zij in Thailand gebleven dan was ik voorbestemd om óf monnik óf boer te worden. Ze overwogen om naar Amerika te gaan, waar veel emigranten uiteindelijk in achterstandswijken terecht zijn gekomen. Dat zij in plaats daarvan de mogelijkheid hadden om naar Nederland te kunnen gaan, maakt dat ik het privilege heb gehad mij te ontwikkelen tot waar ik nu ben. Het creëren van kansen en mogelijkheden is zo bezien een persoonlijke drijfveer.

“Op het juiste moment kansen zien en aangeboden krijgen, kan een keerpunt in het leven vormen.”

Vanuit zijn rol als zorgmodelleider ziet Chamroeun hoe de FACT methodiek zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld, gevoed en verrijkt door de praktijk. “FACT biedt vandaag de dag behandeling en begeleiding aan mensen met uiteenlopende ernstige psychische aandoeningen, we werken generalistisch. Bij de start richtte FACT zich specifiek op mensen met een psychose of een bipolaire aandoening.” Wat Chamroeun betreft is deze verbreding een goede ontwikkeling, omdat het bij FACT in de kern draait om het mogelijk maken van herstel en zingeving en dat is voor iedereen van groot belang. En waar FACT begon voor volwassenen, zijn er bij Reinier van Arkel inmiddels ook een FACT voor kinderen en jeugdigen, voor ouderen en is er het forensisch FACT. Chamroeun: “Zo sluiten we enerzijds goed aan bij levensfasen van mensen waarin specifieke thema’s spelen.” Bij ouderen gaat het dan bijvoorbeeld om aandacht voor verlies, gemiste kansen en invloed van lichamelijke achteruitgang. Anderzijds kunnen we zo ook beter samenwerken met de partners in het netwerk, bij jongeren zijn dat bijvoorbeeld ook scholen.

Passende oplossingen

Samen met collega’s zoekt en creëert Chamroeun oplossingen om de zorginhoudelijke samenwerking tussen zorgteams van Reinier van Arkel en met netwerkpartners in de regio’s verder te ontwikkelen, ten gunste van de cliënt. Chamroeun: “Hieraan mijn bijdrage leveren spreekt me aan. Van nature ben ik eigenlijk niet zo veranderingsgezind. Ik wil het liefst dat dingen blijven zoals ze zijn. Tenzij ik de noodzaak tot verandering, verbetering voel. Op mijn werkplek bij het FACT is deze noodzaak voor mij voelbaar. FACT behandelt mensen die vaak al jarenlang zorg ontvangen. Mensen die in, en door de inrichting van, onze maatschappij en zorgsysteem geen of onvoldoende kansen hebben gekregen en waarbij, zoals ik het zie, sprake is van een bepaalde mate van onder-behandeling. Daarmee bedoel ik dat we onvoldoende kijken naar de mogelijkheden van deze mensen en te veel nadenken vanuit het aanbod.

“FACT biedt cliënten hoop. Door zingeving centraal te stellen en van daaruit op zoek te gaan naar dat wat betekenisvol is in het leven.”

Op zorginhoudelijke gronden is de bereidheid om bij de hulpvraag van de cliënt passende oplossingen te bieden er wél. Maar vanuit financiering of andere systeemeisen kan het dan niet. Een ander voorbeeld zijn de exclusiecriteria die we in de zorg hanteren. Die omschrijven op welke gronden mensen niet in aanmerking komen voor een bepaald zorgaanbod. Deze gronden zijn in de praktijk vaak juist de reden om hulp te vragen. Deze tegenstelling stelt ons voor dilemma’s. Dat is ontmoedigend en de cliënt is er de dupe van. Dit veranderen, het daadwerkelijk ontschotten, vraagt om een verandering in onszelf als zorgprofessionals en om een verandering van het systeem. Dat moet hand in hand gaan en daaraan draag ik graag mijn steentje bij.”

Herstelgericht werken

De toekomst van FACT ziet hij dan ook zonnig in, voor collega’s en cliënten. “Toen ik hier kwam als klinisch psycholoog werkten er binnen alle FACT-teams slechts drie psychologen. Door de manier waarop we werden opgeleid tot ggz-professionals en de manier waarop FACT werd gezien, als langdurige ggz met nauwelijks behandeling, lag het niet zo voor de hand. In de bijna vijf jaar dat ik werk bij FACT zijn we gegroeid van drie naar bijna twintig psychologen en bieden we nu opleidingsplekken.”
De voornaamste waarde voor cliënten van FACT is voor Chamroeun het bieden van hoop. Door zingeving centraal te stellen en van daaruit op zoek te gaan naar dat wat betekenisvol is in het leven. Of FACT over 12,5 jaar nog bestaat? Chamroeun hoopt diep van binnen van niet. “Het zou fantastisch zijn als FACT niet meer nodig is. Omdat we als ggz met meer aandacht voor preventie en vroegsignalering, vroegtijdiger passende zorg kunnen bieden en omdat we meer herstelgericht werken.”